Afgelopen week mochten Pauline B. en ik een reportage maken over Margraten, de Amerikaanse militaire begraafplaats in Limburg. En wij hadden een gesprek met Jeff Wiggings, een bijzondere man met een heel bijzondere geschiedenis.
Als zwarte Amerikaanse man mocht Jeff wel in militaire dienst, maar in een tijd van segregatie, geef je de onderdrukten, zoals hij zo mooi zei, geen wapen in hun hand. En zo kwam hij in 1944 in Margraten. Een kale heuvel van klei en löss waar wortels en aardappel verbouwd werden.
Jeff en zijn meestal zwarte maten mochten hier de meestal blanke Amerikaanse jongens die de slagen niet overleefd hadden hun laatste rustplaats geven. Lichamen die vaak al eerder tijdelijk begraven waren geweest en soms met honderden tegelijk in stinkende vrachtwagen naar Margraten gebracht werden. Sommigen misten een been of een arm, maar vaak lagen die er toch wel ergens tussen en zo goed en kwaad als het ging werd een lichaam zo compleet mogelijk begraven. “De stank was nog niet eens het ergste,” zegt Jeff. “Nee, die verschrikkelijk harde kleigrond.”
Het enige waar de klei goed voor was was om een gevonden aardappel er mee in te pakken en ‘m dan te poffen in een vuurtje in een oliedrum. En als die dan gaar was ‘m uitlepelen als een eitje.
Jeff deed het smerige werk. Het werk van een onderdrukte. En ook thuis in Alabama was deze zoon van katoenplukkers niet veilig. In 1969 was zijn blanke vriendin (en inmiddels zijn vrouw) op bezoek toen de telefoon ging. De Ku Klux Klan. Als zijn vriendin niet binnen 2 uur het huis zou verlaten zou ’t platgebrand worden.
En nu, 65 jaar na zijn eerste keer in Margraten, rijdt Jeff terug van Margraten naar Maastricht en daar op de muur van een Esso tankstation heeft iemand met een spuitbus een woord gespoten wat Jeffs’ ogen doet overlopen. Een woord, een naam van hoop en gerechtigheid voor deze graver die al zoveel gezien en meegemaakt heeft. Iemand die niets wist van de geschiedenis van deze Jeff Wiggings heeft op een witte muur gespoten: Obama.
http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-566024/
